Imenovanje Natala Zorzia

apostolskim legatom u Bosni 1461. godine

Papa Pio II. imenovao je Ninskoga biskupa, karmelićanina Natala, apostolskim legatom u Bosni. Jedna od njegovih ovlasti je i dodjeljivanje dispenzacija za sklapanje zakonitoga braka za one koji su povezani rodbinskim ili duhovnim vezama do četvrtoga koljena, a djeca rođena u takvom braku imaju se smatrati zakonitim potomcima.

Roma, 3. srpnja 1461.

SIGNATURA: Archivio Apostolico Vaticano (u nastavku AAV), Reg. Vat. 481, ff. 224v-225r.
TRANSKRIPCIJA DOKUMENTA (fotografija izvornika: slika 3a-b):

[marg. sin.:] Ja. Papien.
Pius etc. Venerabili fratri Natali episcopo Nonen., in regno Bosne Apostolice Sedis legati salutem etc. Personam tuam nobis et apostolice sedi deuotam, tuis exigentibus meritis paterna beniuolencia prosequentes, volentes illa tibi libenter concedimus per que de aliis valeas reddere gratiosum. Cum itaque sicut accepimus sint nonnulle persone vtriusque sexus quedam videlicet ipsarum duplici quarto, alique uero quarto dumtaxat, nonnulle tercio et quarto inter se consanguinitatis uel affinitatis gradu commiuncte quarum alique scientes et alique ignorantes huiusmodi consanguintiatis uel affinitatis impedimentum inter eas fore contraxerint et quedam alie matrimonium inter se contrahere cupiunt per verba legitime de presenti et ille etiam persone huiusmodi que iam contraxerunt in huiusmodi matrimoniis remanerre licite et ali eque contrahere cupiunt ut prefertur, desiderium suum adimplere nequeunt dispensatione apostolica super hoc non obtenta. Nos qui salutem querimus singulorum tuam personam honorare volentes fraternitati tue dispensandi cum viginti viris et totidem mulieribus infra limites tue legationis consistenitbus de quibus tibi uidebitur illis uidelicet ex eis que et qui non ignorantes huiusmodi impedimentum inter eos existere matrimonium inter se contraxerunt per verba legitimie de presenti et illud carnali copula consumarunt per te prius ad tempus   de quo etiam tibi uidebitur ab inuicem separatis si hoc humiliter petierint ab excomunicationis sententia quam propter premissa incurrerunt absolutis in forma ecclesie consueta et iniunctis eis inter se alia sub virtute iuramenti per eos et eias prestandi quod de cetero similia non committant nec ea facientibus prestent auxilium, consilium uel fauorem et pro modo culpe penitentia salutari et aliis que de jure fuerint iniungenda. Demum si expediens tibi uideantur quod huiusmodi sit dispensatio concedenda quod ipsi et ipse sic absolute ut de nouo illi uero et ille ex vicis et mulieribus qui et que cupiunt et licite non possunt huiusmodi obstante impedimento inuicem matrimonialiter copulari, ut matrimonium inter se contrahere et postquam contractum fuerit tam pise et ipsi qua milli et ille ex viris et mulieribnus supradictis, qui et que ignorantes huiusmodi impedimentum existere interr eos matrimonium insimul contraxissent in eisdem sic contractis matrimoniis impedimentis que ex consanguinitate uel affinitate huiusmodi proueniunt non obstante remanere libere et licite valeant dummodo mulieres ipse propter hoc rapte non fuerint auctoritate nostra hac uice dispensandi prolemque ex huiusmodi contractis et contrahendis matrimoniis legitimam nunciandi, plenam et liberam auctoritate apostolica tenore presentium concedimus facultatem. Volumus autem quod quecumque persone ex viris et mulieribus supradictis, quo et que scientes impedimentum predictum existere inter eos matrimonium inuicem contraxerint, si alteri uidelicet sibi coniuncte persone superuixerint propterea remaneat innupta et sine spe conjugii. Datum Rome apud Sanctum Petrum, anno etc. MCCCCLXI° quinto Nonas julii anno tercio.                                                                                                                                                                                                    Non tax.
                                                                                                                 P. de Rubeis

BIBLIOGRAFIJA :

Nikola JAKŠIĆ, “Ninska svjedočanstva o biskupu Natalu (1436.-1462.), apostolskom legatu u Bosni. The Evidence from Nin concerning Bishop Natalis (1436.-1562.), Apostolic Legate to Bosnia”, u: MHM 2 (2015): 41-50.
Jadranka NERALIĆ, “Uloga Hrvata u papinskoj diplomaciji”, u: Zbornik Diplomatske akademije. Simpozij Hrvatska srednjovjekovna diplomacija, 2 (1999): 89-118, 111.
Luka ŠPOLJARIĆ, “The Renaissance papacy and Catholiciziation of the “Manichean Heretics”. Rethinking the 1459 purge of the Bosnian Kingdom. Chapter 9. pp. 153-175.